Tuy nhiên, vụ việc này đã gióng hồi chuông báo động cho việc đảm bảo an toàn cháy nổ tại các tòa nhà cao tầng, các chung cư đang mọc lên như nấm. Phóng viên Báo GĐ&XH đã đi khảo sát thực tế và phát hiện hàng loạt những nguy cơ...

Dụng cụ PCCC: Cất vào kho cho... an toàn?!

Qua khảo sát của phóng viên GĐ&XH tại các địa bàn tập trung nhiều nhà chung cư cao tầng ở Hà Nội, công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC) hiện nay ở các tòa nhà cao tầng này đang có sự phân biệt giữa nhà có “dịch vụ” và loại nhà cho... tái định cư.

Các khu tái định cư lớn như Vĩnh Phúc, Nam Trung Yên, Đền Lừ, Dịch Vọng... đều được bố trí đầy đủ hệ thống PCCC như bình bọt, ống nước, chuông báo cháy (có nơi tự động), bể nước phục vụ riêng cho PCCC nhưng rồi nhiều thứ trong số đó đã được tháo đi, để dồn vào một nơi... ít người biết. Các hộp chứa đồ cứu hỏa trống hơ trống hoác, còn hệ thống báo cháy tự động thì đã bị ngắt. Nhà để xe thường là dưới tầng 1, chưa đâu có hầm để xe và ô tô ở ngoài sân.

Trong nhà xe, rất khó mới tìm được các đồ dùng chữa cháy bởi hầu hết đã được cho vào... kho. Một bảo vệ ở khu tái định cư Đền Lừ cho chúng tôi biết: “Nhà mới đưa vào sử dụng được vài tháng thì các dụng cụ chữa cháy hầu như bị lấy cắp hết. Để an toàn tài sản, bảo vệ đã chủ động cất hết vào kho, bao giờ cần dùng thì lại lấy ra”.

Các BQL nhà cho biết thêm, với thiết bị báo cháy tự động cũng gặp nhiều chuyện bi hài nên đành... “bó chiếu”. Nhiều nhà còn đun bếp than, chính vì thế nên lúc nấu nướng họ không quan sát và hệ thống báo cháy tự động kêu um cả lên. Nhưng khi chạy đến nơi thì chỉ có khói, chưa có lửa. Nhiều lần như thế nên cuối cùng, bảo vệ các toà nhà đã lựa chọn một biện pháp cực kỳ nguy hiểm: Ngắt hệ thống báo cháy tự động đi cho đỡ... nhức đầu!

Hàng trăm xe chỉ một... lối thoát

Rời khỏi các khu nhà cao tầng dạng tái định cư này, chúng tôi đến các tòa nhà cao tầng được cho là có chất lượng tốt hơn. Hiện tượng cất đồ phục vụ chữa cháy tại các tòa nhà này không xảy ra, thiết bị được để ngăn nắp, đúng vị trí cùng với tiêu lệnh chữa cháy, bảng chỉ dẫn đầy đủ.

Cá biệt tại khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính, khu CT2A- B Mỹ Đình còn có cả bảng kiểm tra thiết bị hàng tháng, được nhân viên ở các tòa nhà này kiểm tra và ký tên định kỳ. Thế nhưng mối quan ngại tại các tòa nhà lớn loại này lại không phải là thiếu thiết bị, hoặc thiết bị để không đúng chỗ mà là... đầu ra.

Theo quan sát của chúng tôi, các tòa nhà này đều có hầm để xe với hàng trăm xe ô tô các loại. Nhưng, xe cộ luôn quá tải so với diện tích được bố trí nên các lối ra vào bị hạn chế. Cá biệt như tại tòa nhà CT4, CT5 khu đô thị Mỹ Đình - Sông Đà thì lối vào lại quá nhỏ. Nhà xe dưới hầm chỉ có một lối thoát, thiết bị phòng cháy được bố trí đủ nhưng không ai dám chắc chúng có hoạt động tốt khi có cháy xảy ra.

Chưa kể, chuyện dẫm đạp lên nhau để khênh tài sản của mình ra mà ngay cả lực lượng PCCC cũng khó thâm nhập để dập tắt hoả hoạn, cháy nổ. Điều nguy hiểm hơn là với hàng trăm bình xăng to nhỏ các loại, nếu xảy ra cháy có thể gây nổ và sự ảnh hưởng đến kết cấu toà nhà, đến cuộc sống của dân cư trong các căn hộ.

Ý thức người dân: Quá thấp!

Nguyên nhân dẫn tới cháy nổ tại các tòa nhà này được xác định bởi nhiều yếu tố. Thứ nhất là con người. Khi các tòa nhà được đưa vào sử dụng, Phòng Cảnh sát PCCC đều tiến hành tập huấn cho các nhân viên bảo vệ, nhân viên quản lý tòa nhà về kỹ năng chữa cháy nhưng vì nhiều lý do, những người này có thể chuyển công tác khác, người thay thế lại không, hoặc chưa được tập huấn nên hầu như không biết gì về PCCC cả.

Thứ hai, tại các tòa nhà cao tầng rất hay xảy ra tình trạng do diện tích chật hẹp nên hành lang, lối đi bị chiếm dụng dẫn tới công tác PCCC khó triển khai. Cá biệt, có nhiều nơi, các tủ đựng thiết bị chữa cháy bị che lấp. Thậm chí, có nơi thiết bị chữa cháy bị cất gọn để khỏi mất cắp, hệ thống báo cháy tự động bị ngắt, nhiều thiết bị PCCC đã hỏng không được kiểm tra, sửa chữa hoặc thay thế.

Thêm vào đó, ý thức người dân rất thấp, nhiều người còn chủ động phá hỏng các thiết bị chữa cháy. Nhiều người khi đun nấu còn bỏ đi làm việc khác dẫn tới cháy. Một nguyên nhân khác là do tập quán thắp hương vào dịp lễ, ngày giỗ... nhưng thắp hương xong cũng không ai quan tâm xem khu vực ấy có nguy cơ cháy nổ hay không mà còn bỏ đi khỏi nhà, khóa cửa lại.

Để đảm bảo an toàn phòng chống cháy nổ, bên cạnh trách nhiệm của các cơ quan hữu quan, các ban quan lý chung cư là ý thức của người dân. Phòng Cảnh sát PCCC Hà Nội luôn áp dụng đúng và nghiêm khắc các tiêu chuẩn PCCC đối với các chủ đầu tư khi họ xây dựng công trình.

Công tác hậu kiểm cũng được tiến hành thường xuyên, nghiêm túc. Vậy nhưng, trong hoàn cảnh hiện nay, việc nâng cao ý thức của người dân trong PCCC, trong sử dụng các thiết bị có thể gây cháy đang là một yêu cầu đặt ra cấp thiết.