Mấy ngày qua, trên địa bàn TPHCM liên tục xảy ra cháy nổ từ khu dân cư đến khu chế xuất, gây thương tích và thiệt hại tài sản cho nhân dân. Nguyên nhân do ý thức phòng cháy chữa cháy (PCCC) của người dân vẫn còn kém. Tại một số cơ sở sản xuất, khu công nghiệp công tác phòng chống cháy nổ vẫn còn bất cập, có cơ sở xảy ra cháy nhiều lần.

Liên tục xảy ra cháy

Chỉ chưa đầy 24 giờ, TPHCM ghi nhận năm vụ cháy khiến hơn tám người bị thương, gây hoang mang cho người dân. Lúc 13 giờ ngày 28-8-2013, tại một căn nhà 4 tầng trên đường Vũ Ngọc Phan (P13, Q.Bình Thạnh) xảy ra cháy lớn, hai người mắc kẹt bên trong. Do cửa nhà khóa trái nên người dân phải báo cơ quan chức năng. Sau ít phút, các chiến sĩ Công an P13Q.Bình Thạnh xuống hiện trường phá cửa vào trong, đưa được chị Phạm Thị Bích Hường (27 tuổi) và chị Lê Thị Bích Quyên (31 tuổi) ra ngoài trong tình trạng bị bỏng nặng. Ngay sau đó hai nạn nhân được đưa đến Bệnh viện Chợ Rẫy để điều trị.

Cũng trong ngày 28-8, lúc 2 giờ 45, đang say giấc ngủ, nhiều người bỗng nghe tiếng kêu cứu từ nhà số 271/4 đường An Dương Vương (P3Q5) do bà Huỳnh Thị Hoa làm chủ. Lúc này nhiều chiếc xe máy trước cổng nhà đã bốc cháy dữ dội, chắn ngang đường ra vào không ai có thể thoát ra ngoài. Hơn mười sinh viên dồn lên lầu 3 la hét vẫy tay cầu cứu. Sau đó từ trong biển lửa, ba người lao ra là chị Lương Thị Uyên (SN 1990, quê Khánh Hòa); Trần Thị Hương (SN 1988, quê Gia Lai); Lê Thị Tím (SN 1990) trong tình trạng bị thương nặng và nhanh chóng được đưa đến Bệnh viện Trưng Vương. Lực lượng chữa cháy, cứu nạn cứu hộ đã có mặt, đám cháy được dập tắt sau đó, những người bị kẹt ở tầng trên được đưa xuống bằng thang, trong đó có thêm ba người bị thương.

Cách đám cháy hơn 5 tiếng, lúc 8 giờ 28 ngày 28-8, nhà số 5 đường Trịnh Khắc Lập (P. Thạnh Mỹ Lợi, Q2) trong lúc bất cẩn cũng để xảy ra cháy. Rất may Phòng Cảnh sát PCCC Q2 kịp thời điều động lực lượng đến dập tắt lửa và đã bảo vệ không cho cháy lan xuống phòng khách, khu vực bếp; không có thiệt hại về người.

Trước đó, một vụ cháy xảy ra lúc 15 giờ 30 ngày 27-8 tại căn hộ số 119 lô V chung cư Ngô Gia Tự (quận 10, TPHCM) do anh Nguyễn Hải Bằng (SN 1972) làm chủ khiến hàng trăm cư dân sống trong chung cư tháo chạy... Thời điểm trên, cụ bà Tăng Anh (80 tuổi) ở nhà kế bên bị mắc kẹt. Nhận tin báo, lực lượng Cảnh sát PCCC Q1 huy động 6 xe chữa cháy cùng 60 chiến sĩ đến hiện trường kịp thời đưa cụ Anh ra ngoài an toàn. Đến 16 giờ 40, ngọn lửa được dập tắt nhưng toàn bộ vật dụng, tài sản bị cháy rụi. Căn nhà của cụ Anh cũng bị cháy sém. Trong ngày 27-8, lúc 17 giờ, khu phố “Tây” Q1 cũng xảy ra cháy trên bảng quảng cáo quán bar Buffalo (nằm ngay ngã tư Bùi Viện - Đề Thám, P.Phạm Ngũ Lão, Q1) sau đó lửa bùng phát sang mặt trước ở lầu 2, 3 và lan xuống lầu 1 của quán. Hàng chục du khách đang uống bia hoảng loạn chạy ra ngoài. Sau đó lực lượng PCCC có mặt và dập tắt đám cháy. Mới đây, tầng trệt của chung cư Bùi Viện, cách bar Buffalo không xa, cũng đã xảy ra vụ cháy lớn.

Nâng cao ý thức người dân

Ngoài khu dân cư, tại các khu chế xuất tình hình cháy nổ cũng đang ở mức báo động khi một cơ sở liên tục xảy ra cháy. Vụ cháy lớn xảy ra tại Công ty TNHH Pou Yuen Việt Nam (số D10/89Q Quốc lộ 1A, P.Tân Tạo, Q.Bình Tân) khiến hàng nghìn người mất việc làm. Tuy không gây thương vong về người nhưng ngọn lửa đã thiêu rụi khoảng 4.000m2/42.000m2 diện tích tại tầng 4 khu nhà A4, tầng 5, tầng 6 khu nhà A5 cùng giày thành phẩm, nguyên vật liệu, các loại máy móc, thiết bị. Vụ cháy này một lần nữa đặt ra câu hỏi công tác PCCC tại khu chế xuất đang còn bất cập vì trước đó tại công ty này cũng đã xảy ra cháy lớn.

TPHCM là đô thị đặc biệt, có mật độ dân số cao, nhất là trong khu vực nội thành. Hiện có trên 25.000 cơ sở thuộc diện quản lý PCCC, trong đó 189 nhà cao từ 10 tầng trở lên, 3 khu chế xuất, 13 khu công nghiệp, 1 khu công nghệ cao, 147 chợ, trung tâm thương mại và 60 siêu thị. Ngoài ra còn có sân bay, nhà ga, trạm quốc tế và nhiều khu dân cư lao động. Đây là khu vực tập trung nhiều thiết bị, vật tư, hàng hóa có giá trị và tài sản lớn phục vụ tổ chức kinh doanh, sản xuất và sinh hoạt, là nơi tập trung đông người, thường xuyên tổ chức các lễ hội, các sự kiện chính trị trong nước và quốc tế. Vì vậy khi có sự cố cháy nổ xảy ra có thể gây thiệt hại nghiệm trọng về người và tài sản, ảnh hưởng đến an ninh trật tự và môi trường đầu tư. Đặc biệt, trong những năm gần đây, thành phố có những công trình mới có tầng hầm, ngầm, siêu cao tầng... đang đặt ra cho công tác PCCC nhiều thách thức mới.

Vừa qua, cuộc diễn tập cấp quốc gia phương án chữa cháy, tìm kiếm cứu nạn cứu hộ được diễn ra tại tòa nhà Diamond Plaza (số 34 Lê Duẩn, phường Bến Nghé, quận 1) với hơn 28.000 người của gần 50 đơn vị tham gia cùng nhiều phương tiện chữa cháy, phương pháp cứu nạn cứu hộ tiên tiến và hiện đại. Đây là hoạt động thiết thực để chủ động ứng phó kịp thời có hiệu quả các tình huống cháy nổ tại các công trình nhà cao tầng ở các thành phố lớn.

Thiết nghĩ, diễn tập PCCC quy mô lớn là điều đáng làm. Tuy nhiên, để hạn chế đến mức thấp nhất số vụ cháy nổ đầu tiên cần làm tốt công tác tuyên truyền mạnh mẽ đến với người dân, đánh vào ý thức của họ. Cơ sở hạ tầng như đường dây điện, khu nhà “ổ chuột” phải được thay thế, sửa sang. Bên cạnh đó, việc thanh kiểm tra, xử phạt phải thật nghiêm đối với những hành vi vi phạm an toàn phòng chống cháy nổ.